آیا عدس با رژیم کتوژنیک سازگار است؟

عدس یکی از مواد غذایی ارزان قیمت و سرشار از مواد مغذی، از جمله پروتئین گیاهی است. ولی کسانی که از قوانین و قواعد رژیم کتوژنیک پیروی می‌کنند ممکن است در مورد مصرف عدس تردید داشته باشند. چرا که این در این رژیم غذایی میزان دریافت کربوهیدرات به‌شدت محدود، میزان پروتئین تحت نظارت و مقدار چربی دریافتی بالا است. کسانی که از رژیم کتوژنیک پیروی می‌کنند باید میزان کربوهیدرات دریافتی در طول روز را به 25 تا 50 گرم در روز کاهش دهند. 

از آن جا که عدس هم مقادیر زیادی کربوهیدرات و هم مقادیر زیادی فیبر دارد، مهم است که ابتدا درک درستی از نحوه محاسبه کربوهیدرات خالص داشته باشیم.  برای بررسی کل کربوهیدرات دریافتی در طول روز معمولاً از معیاری به نام کربوهیدرات خالص استفاده می‌شود. کربوهیدرات خالص در واقع مقدار قابل جذب کربوهیدرات در یک غذا است. این مقدار از طریق کاهش میزان فیبر موجود در غذا از کل کربوهیدرات آن به دست می‌آید. 

رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک مبتنی بر حفظ کتون زدگی شکل گرفته است. کتون زدگی وقتی اتفاق می‌افتد که بدن ما برای فراهم کردن انرژی به‌جای سوزاندن کربوهیدرات به سراغ چربی‌ها برود. مزیت حفظ کتون زدگی در بدن آن است که بدن ما در این شرایط می‌تواند به‌سرعت چربی‌ها را بسوزاند که نتیجه آن کاهش وزن سریع و کنترل قند خون خواهد بود.  همچنین گفته می‌شود این رژیم برای بهبود وضعیت کسانی که دچار صرع هستند نیز مؤثر است.  

برای ایجاد حالت کتون زدگی در بدن لازم است که میزان کربوهیدرات دریافتی در طول روز کمتر از 5 تا 10 درصد کل کالری روزانه باشد. همچنین میزان پروتئین نیز باید به زیر 15 تا 20 درصد کاهش داده شود. 

در نتیجه اولین قانون رعایت رژیم کتوژنیک کاهش مصرف کربوهیدرات است. این قانون دقیقاً بر خلاف رژیم‌های رایج گیاهخواری است چرا که بیشتر گیاهان مقادیر زیادی کربوهیدرات در خود دارند. به این ترتیب بیشتر سبزی‌ها، غلات، حبوبات و … حذف یا بسیار محدود می‌شوند. البته لازم به ذکر است که این رژیم در کوتاه مدت اثرات چشم گیری دارد ولی اثرات بلند مدت آن بر سلامت هنوز مشخص نیست و نیاز به انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه دارد. 

کربوهیدرات موجود در عدس

عدس از دسته حبوبات محسوب می‌شود، درست مثل لوبیا، سویا، نخود و …. . یکی از مهم‌ترین ویژگی حبوبات کربوهیدرات و پروتئین بالای آن‌هاست و به همین دلیل به‌طور کلی مصرف حبوبات در رژیم کتوژنیک بسیار محدود می‌شود. به‌طور مثال 180 گرم عدس پخته شده تقریباً حاوی 36 گرم کربوهیدرات است. با در نظر گرفتن 14 گرم فیبری که این مقدار عدس دارد، در نهایت می‌توان گفت 180 گرم عدس داری 22 گرم کربوهیدرات خالص است. 

همان طور که گفته شد، به‌طور معمول در رژیم کتوژنیک مقدار کربوهیدرات دریافتی در طول روز بین 25 تا 50 گرم محدود می‌شود. یعنی مصرف 180 گرم عدس پخته به‌راحتی 50 درصد کل کربوهیدرات روزانه را به خود اختصاص می‌دهد. ولی عدس و حبوبات تنها کربوهیدرات‌های لازم برای بدن ما نیست. به همین دلیل است که افرادی که رژیم کتوژنیک می‌گیرند باید مصرف عدس را محدود کنند. مثلاً مقادیر کمتر عدس (90 یا 45 گرم) می‌تواند در کنار دیگر غذاهایی که در طول روز مصرف می‌شود، مفید باشد. 

یکی از مزایای اضافه کردن عدس به فهرست غذاها، وجود ویتامین‌ها و مواد معدنی متنوع در آن است که در حالت معمول در رژیم کتوژنیک به‌سادگی به دست نمی‌آید. پتاسیم، منیزیم، پتاسیم و آهن از جمله مواد معدنی مهم موجود در عدس هستند. البته راه‌های دیگری هم برای دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی وجود دارد که معمولاً شامل گیاهان غیر نشاسته‌ای، میوه‌های غیر شیرین (یا کم شیرین) و دانه‌ها و مغزهای روغنی است. 

در نهایت باید گفت عدس باوجود فیبر فراوانی که دارد به دلیل میزان کل کربوهیدرات و کربوهیدرات خالصش چندان در چارچوب رژیم کتوژنیک نمی‌گنجد. کسانی که رژیم کتوژنیک را رعایت می‌کنند ممکن است تمایل زیادی به عدس نداشته باشند و قارچ، بروکلی، بادام، سبزیجات را جایگزین آن کنند.

منبع: healthline.com